لوله فولادی برق؛ نوع اتصالات؛ سایز و مشخصات فنی
لوله فولادی برق را می توان در کنار سایر تجهیزات پشتیبانی و حمایتی کابل، جزو اصلی ترین قطعات قلمداد کرد. با استفاده از این لوله ها شما می توانید کابل های برق را در نقاط مختلف سازه از قبیل دیوار، سقف و حتی در حالت مدفون مسیریابی و هدایت کنید. نوع مواد و متریال ساخت لوله فولادی برق که غالباً آن را با عنوان لوله گالوانیزه گرم نیز می شناسند به قدری مقاوم و سخت می باشد که در پرتنش ترین محیط ها بدون تغییر ساختاری باقی خواهند ماند.
اصلی ترین سوالاتی که اغلب خریداران در مورد این نوع لوله های فولادی مطرح می کنند در ارتباط با مشخصات فنی آن ها نظیر سایز لوله، ضخامت، وزن و نوع پوشش ضد زنگ آن ها می باشد. البته موضوع قیمت نیز جزو اولویت های مشتریان است.
در این مقاله منحصراً در ارتباط با این موضوعات مذکور صحبت می کنیم تا اگر قصد خرید این لوله ها را دارید با مطالعه این راهنمای نسبتا جامع یک خرید موفقی را تجربه کنید. پس این مقاله را از دست ندهید و تا انتها همراه ما باشید.
سایز لوله فولادی برق
این نوع از لوله گالوانیزه عمقی داغ از لحاظ سایز بر اساس معیار pg و در نمره های مختلف دسته بندی می شود. اطلاعاتی که در ارتباط با سایز این لوله ها ذکر می کنیم بر اساس استانداردهای DIN-40430 می باشد.
لذا اگر تفاوت هایی جزئی در سایر استاندارد ها مشاهده کردید مرتبط با همین موضوع می باشد. لوله فولادی برق در انواع ذیل طبقه بندی می شوند:
- Pg11
- Pg13.5
- Pg16
- Pg21
- Pg29
- Pg36
- Pg48
هر کدام از اینها از لحاظ متغیرهای قطر خارجی، وزن و ضخامت با یکدیگر تفاوت دارند. از بالا به پایین لوله ها از کوچک به بزرگ می باشند. لوله های بزرگتر حجم بیشتری از کابل های برق را قادر به حفاظت هستند.
می توان این متغیر را جزو پارامترهای پایه و اساسی در زمان خرید مشتریان لحاظ کرد. قطر خارجی این لوله ها برابر ۱۸.۶، ۲۰.۴، ۲۲.۵، ۲۸.۳، ۳۷، ۴۷ و ۵۹.۳ میلیمتر می باشد. قطر خارجی دربرگیرنده ضخامت لوله نیز است. لذا اگر مقدار ضخامت را از این رقم کم کنید قطر داخلی بدست می آید.
برای حفاظت و نقل و انتقال لوله‌ها چه مراحلی طی میشود؟
وقتی که مراحل طراحی و ساخت لوله فولادی برق کاملا تکمیل میشود لازم است که آنها را با نظم بالا چیدمان کنند. درواقع این کار مزیت های بسیار زیادی دارد. اول آنکه باعث جلوگیری از آسیب دیدگی لوله‌ها در مراحل نقل و انتقال میشود. از طرف دیگر بهتر میتوان شمار بالای لوله‌ها را مدیریت کرد. معمولا لوله هایی که سایز یکسانی دارند در یک بسته قرار میگیرند و تمامی مراحل برای تفکیک و جداسازی لوله های غیر همنام انجام خواهد شد.
برای چیدمان و بسته بندی لوله‌ها از بندیل‌ها استفاده میشود. بندیل‌ها منجر به آن خواهند شد تا تعدادی لوله روی یکدیگر قرار بگیرند و با یک بند محکم به شکل یک بسته در بیایند. این اقدامات تنها کاری است که میتوان حداکثر حفاظت فیزیکی را برای لوله‌ها فراهم کرد. اقدام دیگری که بسیار حائز اهمیت است و در زمان نقل و انتقال لوله‌ها تا محل پروژه حیاتی میباشد استفاده از درپوش پلاستیکی لوله برق است. البته درپوش پلاستیکی جعبه تقسیم نیز وجود دارد که این دو از لحاظ طراحی با یکدیگر فرق دارند.
اما هدف مهمی که برای آن دنبال میشود جلوگیری از نفوذ اجسام خارجی به داخل لوله و مسدود کردن مجرا است. همچنین داخل لوله‌ها سیالات و گرد و غبار نفوذ نمی کنند و سلامت لوله از بخش خارجی و همچنین داخلی آن برقرار خواهد بود. درپوش های لوله بخشی از لوازم جانبی هستند که شرکت‌ها و گروه های تولیدی حتما از آنها استفاده خواهند کرد. زمانی که مشتریان بسته های لوله فولادی برق را دریافت میکنند کاملا صحیح و سالم هستند و با امنیت بالا آنها را در پروژه استفاده خواهند کرد.
چرا یک لوله فولادی برق میتواند به صورت دفن شده نیز استفاده شود؟
یکی از مزیت های بسیار مهم و اساسی که در مورد لوله فولادی برق قابل ذکر میباشد این است که اگر در مواردی لازم بود که کابل های برق از منبع تغذیه به داخل سازه هدایت شوند و مسیر کابل کشی نیز از کف سازه بود، این لوله‌ها میتوانند کابل های قطور را به شکل زیر سازه ای هدایت کنند. علت این موضوع نیز به جهت پوشش گالوانیزه ای است که بر روی این لوله‌ها وجود دارد.
البته فرایندهای مختلفی برای مقاوم سازی این لوله‌ها استفاده میشود که مهمترین آن پوشش گالوانیزه گرم، گالوانیزه سرد و در مواردی رنگ شده است. اما باید این موضوع را در نظر بگیریم که هر لوله ای را نمیتوان در داخل سازه کار گذاشت. بطور مثال اگر شما بخواهید لوله های سیاه را به شکل دفن شده قرار دهید ممکن است پس از مدتی شاهد زنگ زدگی آن باشید. از طرفی در حال حاضر لوله فولادی برق گالوانیزه گرم مقاوم ترین لوله ای است که میتوان در پروژه های مختلف از آن استفاده کرد. البته نمونه دیگری از آن نیز تولید شده است که میتوان به لوله فولادی برق استنلس استیل اشاره کرد و ویژگی های کاملا متفاوتی دارند.
لوله فولادی برق استنلس استیل
در حال حاضر لوله فولادی برق استنلس استیل در برخی مراکز تولیدی طراحی و ساخته میشود. این لوله حتی از لوله فولادی گالوانیزه گرم نیز درجه مقاومت بالاتری دارد. درواقع متریال آن به شکلی است که احتیاج به پوشش های گالوانیزه گرم ندارد. یعنی پس از درزجوش کردن ورق های فولادی اگر یک ساختار استنلس استیل نداشته باشند تولیدکننده مجبور است که یک پوشش زینک مذاب را نیز جهت حفاظت و خوردگی فلز استفاده کند. اما در مورد استنلس استیل این فلز به صورت ذاتی و براساس نوع ترکیبات خود که شامل کروم و نیکل است استحکام بالاتری در برابر فرایندهای شیمیایی دارد. طبیعتآ به دلیل ویژگی‌ها و مزیت های فراوانی که دارد از قیمت بالاتری نیز برخوردار است. معمولا در پروژه های سنگین که نیازمند بندیل‌ها و شاخه های شمار بالا از لوله فولادی برق است. معمولا پیمانکاران و همچنین مدیران مجموعه های صنعتی ترجیح میدهند که از همین لوله های فولادی گالوانیزه گرم استفاده کنند. چرا که هم مقاومت خوبی دارند و هم اینکه از قیمت مناسب تری نیز برخوردار هستند. بنابراین در پایان هزینه بسیار زیادی را متحمل شما نخواهند کرد.
از چه نوع لوله برقی استفاده کنیم؟
لوله های برق تنها در نمونه های لوله فولادی نیستند. معمولا تنوع به نسبت بالایی برای این لوله‌ها وجود دارد که شامل لوله های پلیمری یا لوله های نسوز، لوله های خم سرد و به دنبال آن لوله های استنلس استیل و گالوانیزه گرم و سرد و لوله های رنگی هستند. این شرایط پروژه شما است که تعیین میکند کدام یک از این لوله‌ها مناسب پشتیبانی از کابل‌ها خواهند بود. در مواردی این امکان وجود دارد که با صرف بودجه کمتر تنها نیاز به لوله های خم سرد نسوز یا پلیمری داشته باشید. در نتیجه کارشناسان سعی میکنند اطلاعات جامع تری از پروژه شما دریافت کنند تا بهترین لوله را معرفی کنند. قیمت لوله گالوانیزه نیز با توجه به ساختاری که دارد. اینکه از نوع گالوانیزه گرم یا سرد باشد نیز یکسان نیست.
چرا از اتصالات رزوه ای به جای جوشی برای لوله برق استفاده میشود؟
اگر به اتصالات متنوع انواع لوله، چه لوله های گالوانیزه و چه لوله های سیاه نگاه کنید میبینید که همگی به صورت رزوه ای طراحی شده اند. یعنی داخل آنها قلاویزکاری شده است و بخش بیرونی لوله‌ها نیز رزوه کاری شده اند.
اینها از طریق پیچ به یکدیگر متصل میشوند و شما میتوانید مسیرها و شبکه هایی که پیش از شروع کار در قالب یک نقشه ترسیم کرده اید را تکمیل کنید. اما باید ببینیم که چرا از اتصالات جوشی استفاده نمی‌شود و چه دلیلی برای این موضوع وجود دارد. مهمترین علت این است که امکان دارد شما بخواهید مسیرهای لوله کشی را تغییر دهید.
بنابراین باید امکان باز کردن محل اتصالات و شاخه های لوله وجود داشته باشد. لذا اگر بخواهید از فرآیند جوش بر روی لوله‌ها استفاده کنید اولا این کار منطقی است و نه اینکه میتوان پروژه را در یک مدت مشخص به اتمام رساند. از طرفی المان هایی که درون این لوله قرار گرفتند کابل های برق هستند نه سیالات. پس با همین اتصالات رزوه ای نیز میتوان پیچیده ترین شبکه‌ها را ایجاد کرد.
در چه شرایطی لوله فولادی برق به جعبه تقسیم‌ها متصل میشود؟
یکی از امکانات ویژه ای که لوله فولادی برق دارد این است که در مسیر هدایت کابل‌ها میتوانند مستقیما به جعبه تقسیم‌ها متصل شوند. همانطور که می‌دانید جعبه تقسیم مسئولیت انشعاب گیری کابل های برق را برعهده دارد. برای اتصال لوله برق به این باکس‌ها از قطعات جانبی دیگری همچون بوشن و بوشن برنجی استفاده میشود.
به این صورت که ابتدا دهانه لوله به باکس نزدیک میشود و بوشن فولادی روی آن پیچ خواهد شد. سپس بوشن های برنجی از داخل جعبه تقسیم و از قسمت پانچ یا سوراخ بدنه خارج میشود تا قابلیت پیچ شدن به بوشن فولادی بیرون باکس را داشته باشد. این فرآیند کار باعث اتصال محکم لوله‌ها به باکس‌ها و تابلوهای برق میشود.
فرایند نصب و اتصال لوله برق فولادی در ارتفاعات سازه
بعد از آنکه مراحل خرید سایزبندی های استاندارد لوله فولادی برق تکمیل شد لازم است برنامه ریزی دقیقی جهت نصب این لوله‌ها داشته باشیم. اصولا لوله های برق در نقاط مختلف قابلیت نصب دارند. ممکن است شما بخواهید این لوله‌ها را به صورت توکار و در داخل سازه استفاده کنید. به جهت گالوانیزه بودن لوله‌ها هیچ منعی برای بکارگیری این لوله‌ها در بافت داخلی سازه وجود ندارد.
کاربری بعدی آنها در محیط های باز و در مجاورت اتمسفر محیط است. باز هم در چنین شرایطی هیچ نوع آسیب ساختاری به این لوله‌ها وارد نمی شود. چرا که دارای یک پوشش کامل ضد اکسیداسیون یا خوردگی هستند.
مسیر دیگری که لوله فولادی برق در سازه نصب میشود ارتفاعات سازه است. در واقع شما میتوانید با اتصالات مناسب این لوله‌ها را در نقاط بلند سازه نصب کنید. اما در این بین نیاز به یکسری قطعات اتصال دهنده داریم که پرکاربردترین آنها شامل موارد ذیل است:
- بست اسپیت لوله برق
یکی از مهمترین قطعاتی که برای نصب و اتصال لوله های برق در ارتفاعات سازه استفاده میشود بست اسپیت است. این بست‌ها به عنوان بست دو تکه نیز معروف هستند و به دلیل سایزبندی های مختلف خود قابلیت پشتیبانی از انواع لوله های برق را دارند. در دو طرف این بست دو عدد پیچ وجود دارد که با باز کردن آن میتوان عملیات نصب را انجام داد. در قسمت بالای آن نیز یک محل پیچ خور برای اتصال راد گالوانیزه وجود دارد که با این ترفند میتوان این بست‌ها را مستقیما به سی چنل های نصب شده در سقف اتصال داد.
- بست چنگالی لوله برق
بست های چنگالی لوله فولادی برق از رایج ترین اتصالات سازه ای محسوب میشوند. این بست‌ها برای انجام عملیات اتصال نیاز به قطعات مکمل دارند که دقیقا همان سی چنل‌ها هستند. این سی چنل‌ها معمولا به عنوان ریل بست چنگالی نیز شناخته میشوند. به این صورت که بست های چنگالی به تعداد بالا در داخل این ریل‌ها قرار میگیرند. در نتیجه شما میتوانید لوله های فولادی را یکی پس از دیگری کنار یکدیگر قرار دهید.
- سی چنل های گالوانیزه
برای استفاده از بست چنگالی و همچنین بست اسپیت حتما باید یک سی چنل داشته باشید. بطوریکه شما نمی توانید بدون این قطعه دو بست معرفی شده دیگر را مورد استفاده قرار دهید. ساختار آنها به این صورت است که یک سطح مقطع C شکل دارند و به واسطه پانچ کاری که در سطح مقطع خود دارند مستقیما به سقف یا دیوارها متصل میشوند. از این چنل‌ها نیز به عنوان سیستم ساپورت برای لوله های برق استفاده میشود.
- راد گالوانیزه
رادهای گالوانیزه همانطور که ذکر شد معمولا همراه با بست های اسپیت استفاده میشوند. این رادها کاملا از متریال فولادی ساخته شده اند و در محور خود رزوه کاری شدند. به راحتی با استفاده از ابزارهای مخصوص مانند کاتر قابلیت کات شدن دارند. در نتیجه شما میتوانید ارتفاع آنها را از ناحیه سقف تنظیم کنید.
اتصالات پرکاربرد لوله فولادی برق
لوله‌های فولادی برق برای آنکه بتوانند در یک شبکه کابل کشی مورد استفاده قرار بگیرند نیاز به اتصالات لوله‌ای دارند. اصولاً نمیتوان هیچ نوع شبکه لوله کشی را بدون اتصالات احداث کرد. شاخه‌های لوله در ابعاد حداکثر سه متری طراحی و ساخته میشوند لذا اگر بخواهیم یک مسیر چندین متری را لوله کشی کنیم یا اینکه یک تغییر زاویه در شبکه به وجود آوریم احتیاج اساسی به اتصالات خواهیم داشت. با توجه به نمونه‌های مختلفی که از این قطعات پرکاربرد وجود دارد در بخش ذیل به صورت جداگانه به توضیح هر یک می‌پردازیم. در زمان خرید لوله فولادی برق نیز باید به اتصالات آنها نیز توجه ویژه‌ای داشته باشیم.
- زانوها
زانوها جزو پرکاربردترین قطعات اتصال دهنده لوله فولادی برق هستند. این لوازم میتوانند یک تغییر جهت ۹۰ درجه را ایجاد کنند. البته نمونه‌های زانویی ۴۵ درجه نیز وجود دارد که برای پروژه‌های خاص استفاده میشوند. این اتصالات از طریق رزوه‌های داخلی بر روی لوله پیچ میشوند و میتوانند لوله‌های با سایز یکسان را به یکدیگر متصل کنند.
- بوشن‌ها
بوشن‌ها یک استوانه فلزی ساده هستند که از قسمت داخل رزوه کاری یا قلاویزکاری شدند. اینها میتوانند باعث ادامه مسیر لوله‌ها در یک جهت یکسان یا واحد شوند. به طور مثال اگر شما می‌خواهید یک مسیر مستقیم چند ده متری را لوله کشی کنید بوشن‌ها به کار می‌آیند.
- سه راهی و چهارراهی
سه راهی‌ها همانطور که از نام آنها مشخص است میتوانند سه لوله فولادی برق با قطر یکسان را به یکدیگر متصل کنند. در مورد قطعات چهارراهی یا اتصالات متقاطع نیز ۴ لوله قابلیت اتصال در یک نقطه را خواهند داشت.
- اتصالات درب دار لوله برق
اتصالات دربدار غالبا به عنوان کاندولت‌ها نیز شناخته میشوند. قطعه ای که میتواند در جهت‌های مختلف لوله‌های برق را به یکدیگر متصل کند. به دلیل داشتن درب پیچ خور در این قطعات مدیریت اتصالات کابل‌ها راحت تر خواهد شد.
متغیر ضخامت لوله فولادی برق و برخی نکات فنی
ضخامت لوله فولادی برق تعیین کننده قدرت و میزان مقاومت آن در شرایط سخت می باشد. هر چقدر ضخامت لوله بیشتر شود به راحتی دچار شکست نخواهد شد. اما این نکته را مد نظر قرار دهید که افزایش ضخامت لوله فولادی به طور مستقیم بر وزن لوله تاثیر می گذارد.
بنا به نوع کاربردی که لوله های برق دارند افزایش ضخامت تا یک محدوده خاص می باشد. لوله های pg21, pg16, pg13.5, pg11 همگی دارای ضخامت یکسان می باشند که مقدار آن برابر ۱.۲ میلیمتر می باشد. اما لوله های pg36 و pg29 دارای ضخامت ۱.۴ هستند.
در نهایت لوله فولادی برق pg48 نیز که بزرگترین سایز لوله می باشد دارای ضخامت ۲ میلیمتر است. همان طور که مشاهده می کنید با افزایش سایز قدری به ضخامت افزوده شد.
این نوع طراحی مهندسی بر اساس معیارهای هماهنگی میان متغیرهای مختلف محصول می باشد. یعنی قطر خارجی و ضخامت طبق استانداردهای تعریف شده باید با یکدیگر هماهنگ باشند.
وزن لوله های برق و دلیل کنترل آن
همانطور که گفته شد لوله های برق فولادی ممکن است در ارتفاعات یک سازه مانند سقف یا دیوار نصب شوند. در چنین شرایطی اگر وزن لوله ها بالاتر از حد استاندارد باشد طبیعتا مراحل نصب و اتصال آنها نیز با ریسک بالا همراه خواهد بود.
برخلاف انواع لوله های فولادی که مخصوص انتقال سیالات هستند، این لوله ها تنها مختص پشتیبانی از کابل برق می باشند. در نتیجه افزایش بیش از حد تعیین شده وزن چندان منطقی نیست.
به همین دلیل این متغیر در زمان طراحی و ساخت لوله فولادی برق کنترل میشود. با توجه به سایزهایی که از این لوله ذکر شد هر کدام از آنها به ترتیب دارای وزن ۰.۵۳۰ ، ۰.۵۹۰، ۰.۶۵۰، ۰.۸۲۲، ۱.۲۷۰، ۱.۶۱۰، ۳ کیلوگرم به ازای متراژ هر متر هستند. در چنین وزنی قاعدتا مراحل نصب این لوله ها ساده تر از آنچه که فکر می کنید خواهد بود.
نوع پوشش ضد زنگ لوله فولادی برق
لوله فولادی برق یا همان لوله گالوانیزه برق برای آنکه در برابر عوامل طبیعی همچون آب و هوای محیط مقاومت کند حتماً باید دارای یک پوشش محافظ باشد. در وهله اول این پوشش ها باعث ضد زنگ شدن لوله ها میشوند. فرآیندهای شیمیایی نظیر اکسیداسیون که می تواند باعث تغییر رنگ و خوردگی شوند جزو مخرب ترین عواملی هستند که کاملاً لوله ها را از بین می برد.
اما سوال اصلی این است که نوع پوشش لوله های فولادی چیست؟ معمولاً بعد از طراحی و شکل گیری کلی لوله ها در یک فرآیند جداگانه داخل محفظه ای از زینک مذاب قرار میگیرند. این مواد ذوب شده دمای حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ درجه سانتیگراد دارند.
در چنین دمایی قطعاً قدرت چسبندگی ترکیبات زینک فوق العاده بالا می باشد و هر فلزی که در داخل محفظه زینک قرار بگیرد کاملاً پوشش دهی خواهد شد. این لوله ها با توجه به نوع فرایند مقاوم سازی با انواع لوله گالوانیزه سرد و همچنین لوله فولادی مشکی تفاوت دارند. اما به طور کلی پوشش گالوانیزه گرم از لحاظ شدت مقاومت بالاترین درجه را دارد.
عوامل موثر بر قیمت لوله فولادی برق
قیمت لوله فولادی برق به چند عامل مهم بستگی دارد. اولین موضوع مرتبط با سایز آن است. با افزایش سایز مقدار متریال فولادی مصرف شده برای ساخت و تولید لوله ها افزایش پیدا میکند و شما لازم است که هزینه بیشتری برای خرید لوله های با سایز بزرگتر پرداخت کنید.
عامل بعدی نوع پوشش مقاوم سازی لوله ها می باشد. اصولاً دو نوع مهم فرایند مقاوم سازی در لوله های برق پیگیری میشود که شامل گالوانیزه گرم و گالوانیزه سرد می باشد.
لوله هایی که به روش گالوانیزه سرد مقاوم سازی شده اند از نمونه های گالوانیزه گرم قیمت پایین تری دارند. لذا این نوع پروژه شماست که تعیین می کند از کدام یک از این لوله ها استفاده کنید.
مشاوره و خرید تجهیزات پشتیبانی کابل از گروه صنعتی KBN
جهت خرید تجهیزات مختلف پشتیبانی کابل با مناسب ترین قیمت می توانید با مشاوران و کارشناسان گروه صنعتی KBN تماس حاصل فرمایید. همچنین یکسری مشاوره های تخصصی نیز در ارتباط با پروژه ای که در دست اقدام دارید برای شما تدارک دیده شده است که با بهره گیری از آن می توانید روند پروژه خود را با کیفیت بالا پیش ببرید.
